Mosca GmbH, producent taśm, oraz dwanaście innych europejskich firm zrzeszonych w projekcie „Project Alliance Strapping” (PAS) ostrzegają przed potencjalnym ryzykiem związanym z ponownym używaniem taśm spinających. Ponowne wykorzystanie może prowadzić do znacznego osłabienia materiału, szczególnie w miejscach zgrzewów, co bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo transportu na europejskich drogach. Potwierdzają to najnowsze, niezależne badania. W świetle nowego unijnego Rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) sojusz apeluje o wprowadzenie wyjątku dla taśm spinających, aby promować zrównoważone strategie recyklingu bez narażania bezpieczeństwa transportu.
Komisja Europejska obecnie rozważa wprowadzenie potencjalnego wyjątku dla taśm spinających w drodze aktu delegowanego na mocy PPWR, które weszło w życie w lutym. PPWR ma na celu zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych i promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez recykling. Obejmuje ono także obowiązkowe limity ponownego użycia taśm spinających. W odpowiedzi Mosca i sojusz PAS przedłożyli Komisji Europejskiej obszerne, niezależne opracowanie zawierające szczegółowe wyniki badań. „Popieramy cele PPWR, ale bezpieczeństwo przewożonych towarów i stabilność łańcuchów dostaw muszą być zapewnione. Przy wielokrotnym użyciu nie jest to możliwe” – wyjaśnia dr Martin Bussmann, wiceprzewodniczący zarządu sojuszu PAS i dyrektor ds. innowacji materiałowych w Mosca. „Opracowanie stanowi rzetelną, merytoryczną podstawę, którą Komisja Europejska powinna bezwzględnie wziąć pod uwagę przy wprowadzaniu wyjątku.”
PAS to stowarzyszenie 13 wiodących europejskich firm z branży taśm spinających, w tym Mosca, Teufelberger, Fromm, Sekisui, Messersi i innych.
Badania techniczne potwierdzają ryzyko przy ponownym użyciu
Niezależne testy techniczne przeprowadzone przez Instytut Fraunhofera ds. Mikrostruktury Materiałów i Systemów IMWS w centrum technologicznym Mosca w Waldbrunn stanowią naukową podstawę tego postulatu. Skupiono się na badaniach mechanicznych i termomechanicznych zgodnych z normami międzynarodowymi. Obejmowały one test siły poziomej według normy EUMOS 40509, test nachylenia i wibracji ISTA 1E oraz próby rozciągania na różnych obszarach taśmy, szczególnie w krytycznych miejscach zgrzewów.
Wyniki są alarmujące: już po jednokrotnym użyciu wytrzymałość zgrzewów w taśmach z polipropylenu (PP) i politereftalanu etylenu (PET) wynosi średnio jedynie 47–60% początkowej siły zrywającej. Przy powtórnym użyciu wytrzymałość na rozciąganie taśm PP spada nawet o 34%. Dodatkowe obciążenia termiczne spowodowane wahaniami temperatury między +40°C a –30°C osłabiają je jeszcze bardziej, co dodatkowo pogarsza integralność materiału w praktycznym zastosowaniu. Szczególnie problematyczne jest to, że takich obciążeń nie można udokumentować w rzeczywistych warunkach transportu i magazynowania.
„Dane te jasno pokazują, że ponowne użycie stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa towarów i ludzi” – mówi Bussmann. Sojusz projektowy opowiada się więc za pragmatycznym rozwiązaniem regulacyjnym. Zamiast polegać na potencjalnie niebezpiecznym ponownym użyciu, należy wzmocnić wykorzystanie wysokiej jakości regranulatów pokonsumenckich, a taśmy spinające powinny być zwolnione z ogólnych limitów ponownego użycia przewidzianych w PPWR. Tylko w ten sposób można zapewnić trwałe, bezpieczne i oszczędzające zasoby opakowania transportowe. „Ponadto im częściej opakowania transportowe są używane ponownie, tym częściej muszą być kontrolowane i konserwowane. Nie jest to technicznie wykonalne ani opłacalne ekonomicznie.”
Rozwiązania wielokrotnego użytku często mniej ekologiczne niż się wydaje
Z punktu widzenia ekologicznego powszechne ponowne użycie również nie jest realnym rozwiązaniem. Drugie badanie wyraźnie pokazuje ograniczenia obecnych systemów taśm wielokrotnego użytku. Analizie poddano standardowe alternatywy dostępne na rynku, takie jak klatki siatkowe z taśmami, pasy napinające z plandeką oraz taśmy z klamrami napinającymi. Wszystkie alternatywy porównano w kategoriach bezpieczeństwa, możliwości ponownego użycia, wpływu na środowisko i opłacalności.
Pod względem technicznym alternatywne warianty wykazały istotne słabości. Taśmy spinające z klamrami, jako najbliższy odpowiednik taśm jednorazowych, traciły znaczną wytrzymałość na rozciąganie i elastyczność już po zaledwie dwóch cyklach użycia. Są to kluczowe właściwości dla zabezpieczenia ładunku i bezpieczeństwa transportu. Pasy napinające z plandeką wytrzymują od 50 do 150 cykli w zależności od sposobu użycia, ale są bardzo podatne na promieniowanie UV i szybko się zużywają przy niewłaściwym stosowaniu. Klatki siatkowe z pasami napinającymi mogą wytrzymać od 200 do 300 cykli.
Jednak są one ciężkie i nieporęczne w obsłudze. Oba te aspekty sprawiają, że nie nadają się do powtarzalnych zastosowań. Dodatkowo wymagałyby one rozbudowanej konserwacji oraz dokumentowania każdego cyklu ponownego użycia.
Ponadto transport zwrotny elementów wielokrotnego użytku często musi odbywać się na duże odległości w obrębie Europy, co wiąże się ze znacznymi kosztami logistycznymi lub koniecznością lokalnego magazynowania. Obejmuje to dodatkowe trasy transportowe, a co za tym idzie – zwiększoną emisję gazów cieplarnianych, takich jak CO₂. Dochodzą do tego wyższe koszty magazynowania i pracy oraz konieczność zapewnienia zamienników w przypadku zagubienia lub uszkodzenia. W złożonych łańcuchach dostaw z często zmieniającymi się odbiorcami stworzenie sprawnie działającego systemu wielokrotnego użytku jest praktycznie niemożliwe. „Wyniki wyraźnie pokazują, że wysiłek włożony w realizację takiego rozwiązania pozostaje w zupełnej dysproporcji do osiągniętych korzyści” – podkreśla Bussmann.
Taśma jednorazowa często korzystniejsza pod względem zrównoważonego rozwoju
Analiza cyklu życia pokazuje również, że w wielu przypadkach taśmy jednorazowe mają lepszy ślad węglowy niż ich wielokrotne odpowiedniki, mimo że są używane tylko raz. Niewielkie zużycie materiału, lekkość oraz wysoka możliwość recyklingu sprawiają, że taśmy są przyjaznym dla środowiska materiałem opakowaniowym, zwłaszcza gdy są wykonane z regranulatów pokonsumenckich.
„Przy rozmowach o odpowiedzialności ekologicznej należy koniecznie brać pod uwagę te fakty” – kontynuuje Bussmann. – „Polityka pozorów niczego tu nie zmieni. Potrzebujemy rozwiązań, które są praktyczne, bezpieczne i udowodnione jako zrównoważone.”
PAS będzie kontynuować działania na rzecz zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym. Następnym krokiem będzie zwiększenie wykorzystania regranulatów pokonsumenckich w produkcji taśm. Sojusz pracuje nad domknięciem obiegów materiałowych i znacznym ograniczeniem zużycia zasobów, takich jak energia i tworzywa sztuczne. „PAS opowiada się za praktycznymi rozwiązaniami, które łączą bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój” – mówi Bussmann. – „Będziemy w dalszym ciągu wnosić naszą wiedzę i doświadczenie – w dialogu z polityką, przemysłem i społeczeństwem. Tylko podejście oparte na dowodach pozwoli nam stworzyć naprawdę zrównoważone rozwiązania opakowaniowe przyszłości.”
Wielojęzyczny specjalista z doświadczeniem w Europie, Kanadzie i Chinach, Herbert nawiązał bezcenne kontakty w branży motoryzacyjnej i energetycznej. Kierował prestiżowymi projektami obejmującymi współpracę z ENBW, Mercedes-Benz Group, Siemens Group oraz Instytutem Fraunhofera.